Aktualności

11 czerwca otwarcie Muzeum Hutnictwa Cynku w Szopienicach

2015-05-18

Początki hutnictwa cynku na Górnym Śląsku sięgają 1792 r., kiedy to w należącej do dóbr książąt pszczyńskich hucie szkła w Wesołej pierwszego udanego przetopu cynku dokonał Johann Christian Ruhberg.

Na 11 czerwca zaplanowane jest otwarcie wystawy stałej Muzeum Hutnictwa Cynku w uratowanej od zniszczenia hali walcowni cynku w Katowicach Szopienicach.

Otwarciu muzeum będzie towarzyszyła konferencja "Dobre Praktyki w Ochronie Dziedzictwa Przemysłowego".

Początki hutnictwa cynku na Górnym Śląsku sięgają 1792 r., kiedy w należącej do dóbr książąt pszczyńskich hucie szkła w Wesołej pierwszego udanego przetopu cynku dokonał Johann Christian Ruhberg.

Był to wynalazek, który z Górnego Śląska został przeszczepiony w inne części świata. Tą samą technologią, którą opracował Ruhberg, pracowano później w Niemczech, Belgii czy we Francji.

Hutnictwo cynku było ważnym motorem rozwoju regionu – huty cynku przez lata były głównym odbiorcą węgla z górnośląskich kopalń, a utargi z produkcji cynku zapewniały znaczne fortuny tamtejszym magnatom przemysłowym. Wyroby hut cynku były też pierwszymi górnośląskimi produktami zdobywającymi dalekie rynki eksportowe.

Jedną z form uszlachetniania cynku była produkcja na walcowniach, takich jak ta w Szopienicach. Budynek walcowni zbudowano w 1903 r. w pobliżu ówczesnej Huty Bernhardi i linii kolejowej Szopienice–Siemianowice. Hala główna walcowni miała pierwotnie 91 m długości i 20 m szerokości, a przylegające do niej pomieszczenie maszynowni – 70 m długości i 6 m szerokości. Wysokość hali wynosiła ponad 5 metrów.

Produkcję uruchomiono w 1904 r. Zatrudniono 144 osoby, a produkcja wynosiła blisko 10 tys. ton. W okresie I wojny św. halę główną wydłużono o kolejne 91 metrów, a produkcję blachy uzupełniono o produkcję kubków bateryjnych, taśm cynkowych, drutów i szyn.

W 2002 r., po niemal stu latach pracy, produkcję zakończono (była to wówczas część nieistniejącej już Huty Metali Nieżelaznych Szopienice). Walcownia była już wówczas jedynym z historycznych obiektów dawnego zespołu szopienickich hut, w którym zachowała się część oryginalnego wyposażenia.

Regionalni społecznicy próbowali działać na rzecz utworzenia tam Muzeum Hutnictwa Cynku, jednakże na przeszkodzie stanęła m.in. odmowa przejęcia budynku przez miasto. Sytuacja zmieniła się w 2013 r., kiedy to  ofertę zakupu walcowni złożył likwidatorowi Huty Piotr Gerber - przedsiębiorca, pasjonat zabytków techniki, fundator Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej i twórca Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego na Śląsku. Transakcja doszła do skutku.

Na wystawie stałej wyeksponowane będą m.in. urządzenia ciągu technologicznego produkcji blach cynkowych: dwa piece topielne o pojemności 50 ton, piec grzewczy do płyt, karuzela odlewnicza z 24 formami chłodzonymi wodą, walcarka wstępna i trzy walcarki wykańczające (napędzane czterema maszynami parowymi) oraz nożyce wstępne i wykańczające do cięcia blach. Uzupełnią to prezentacje produkcji cynku na innych wydziałach hutniczych oraz część historyczna i edukacyjna – na planszach.

Wystawa stała Muzeum Hutnictwa Cynku zajmie starszą część hali walcowni. Pozostała część będzie mogła być wykorzystywana na wystawy czasowe, konferencje, koncerty i inne wydarzenia. Cały budynek objęty jest ochroną konserwatorską, wraz z walcarkami i maszynami parowymi.

Więcej
Dołącz do nas Dołącz do nas Nasi partnerzy
Kalendarium

Nasi Członkowie: